DEEL 3
Leeuwarder courant 11-07-1959
foto; Kors van Bennekom
Naast Electrozuur
De Waarheid 22-10-1959
De waarheid 21-11-1959
1960
De N.V. Koninklijke Nederlandse Zoutindustrie te Hengelo en de N.V. Electro Zuur en Waterstoffabriek te Amsterdam hebben een fusie aangegaan. Ook werden de N.V. Albatros Superfosfaatfabrieken en de Amsterdamse Superfosfaatfabrie-ken N.V., alsmede de N.V. Gembo door de Koninklijke Neder-landse Zoutindustrie overgenomen.
AFBEELDING 4.48 JOOP VAN DEN BROEK, GLAS-IN-METAALWAND, 1960, ELECTROZUUR- EN WATER-STOFFABRIEK (NU AGA-GAS) AMSTERDAM.
Van den Broek maakte daarna (1960) zelf een groot non-figuratief gedenkraam voor de Electrozuur- en waterstoffabriek (nu AGA-gas) in Amsterdam-Noord, waarin hij het staal in geometrische vormen liet snijden en dat vulde met stukken gekleurd glas. 166 De (gesloopte) scheepsrompen en de brokken helder gekleurd glas maken de ruimte van de fabriek mysterieus. De gegoten schermtechniek, de glas-in-staaltechniek is de specialiteit van Jules Chapon (1914). Hij brandde met lasbranders gaten in grote platen sloopstaal afkomstig van scheepshuiden die hij daarna voorzag van gekleurde gekapte glaskarbonkels. Feitelijk is het op te vatten als een variant van de oervorm van het venster: het beglaasde monolitische scherm van steen of hout. Jules Chapon gaf zijn monumentale zwarte wand in de Nederlandse Bank (1963-1967) van architect Marius Duintjer (1908-1983) organische vormen.
Hij construeerde een dubbelwandige muur van scheepswanden met in de spouwruimtes het glas. Het glas dat hij bij Tetterode op diverse wijzen zelf bewerkte en liet bewerken, hield hij in pastelkleuren waardoor het niet opdringerig naar voren komt. De wand die als scheidingswand aangebracht is, geeft door het glas een luchtige indruk. Het kunstwerk waar Chapon vier jaar aan werkte, maakte indertijd zo’n overweldigende indruk dat er een film over gemaakt is: De Wand door W. van Velden, die ervoor bovendien ook nog met een gouden medaille op het filmfestival van Bilbao (1972) werd onderscheiden. 167 Ook de muur voor het hoofdkantoor van het Nederlandse Dok- en Scheepsbouw Maatschappij (NDSM) in Amsterdam-Noord vervaardigde Chapon als vanzelfsprekend van scheepshuiden. Hij kreeg daarbij enthousiaste hulp van de scheepsbouwers. De wand in de vergaderruimte van Fokker (1961)
De Waarheid 28-4-1961
EEN AVONTUUR TE ROTTERDAM VERKEER LAMGELEGD VOOR VLIEGENDE GASFLESSEN
Rotterdam (A.N.P.) – Als door een wonder is niemand gedood of gewond toen in Rotterdam twee gasflessen de lucht vlogen, rakelings langs een hoog flatgebouw en over een LPG gasstation.
‘Slechts twee vernielde en enkele beschadigde auto’s waren de balans van deze gebeurtenis, die een deel van Rotterdam van half vier tot vijf uur in spanning heeft gehouden. Het was om half vier dat de chauffeur van een vrachtwagen van de N.V. Electrozuur op het Groenendaal in een bocht dertien acetyleengasflessen verloor. Een fles kwam op zijn neus terecht en ging daardoor branden.
Hij rolde onder een geparkeerde personenauto, die echter met de fles do0r de zeer snel gealarmeerde brandweer geblust werd. De gasfles werd met een fles die ernaast had gelegen en ook nogal warm was, in een linnen bak met water gelegd.
Het verkeer op het Groenendaal, niet ver van de Maas bruggen, werd stilgelegd en iedereen uit de buurt gehouden. Een tiental politie -en brandweermannen die erbij stonden stoven plotseling weg achter hun auto’s toen om tien voor vier een van de fessen begon te sissen en de lucht in vlogen. Dat er op dit moment geen slachtoffers zijn gevallen is waarschijnlijk te danken aan het feit dat de fles niet barstte, maar scheurde. Het ding raakte bij deze “opstijging” een tweede geparkeerde auto, die ernstig werd beschadigd. Met angst volgde men de fles die in de richting van het flatgebouw aan het Groenendaal suisde. De afstand was gelukkig net te groot, de fles belandde op het troittoir en beschadigde daar opnieuw een auto. Door de luchtdruk was inmiddels ook de andere fles uit de bak ‘gesprongen. Deze vloog een andere richting uit, over een L.P.G Gasstation. Vlak erbij kwam hij neer. Tot vijf uur hebben brandweermannen deze fles, gehurkt achter een zandkist, natgehouden. Tot deze tijd heeft al het verkeer moeten wachten. De dertien flessen zijn vermoedelijk van de vrachtauto gerold, doordat zij niet. zoals de andere, in rekken lagen. Zij lagen er los bovenop.
17-10-1961
Leeuwarder courant 21-4-1962
De Waarheid 3-8-1962
Rond 1963 was dit mijn eerste Kromhout bij Electrozuur en Waterstoffabriek aan de Distelweg in Amsterdam noord.
de waarheid 27 nov.
Nieuwsblad van Friesland 8 sept. 1950
254-0246. verstuivingsdrogen van calciumacetaat-oplossingen
opdrachtgever: NV Electro Zuur- en Waterstof-fabriek, Amsterdam
ingekomen en doorslagen uitgegane brieven en andere stukken, 1954 aug. 3
23 jan. 1956 1 omslag (nationaalarchief)
De Waarheid 17-7-1958
K.N.Z. GAAT EEN SAMENWERKING AAN MET ELECTRO EN RUILEN AANDELEN
1958
De waarheid 16-10-1959
De Waarheid 22-10-1959
1960
De Waarheid 28-4-1961
De waarheid 19-12-1961
Friese koerier 21-04-1962.
De Waarheid 8-9-1962
Electrozuur 1963
Beschrijving; Opening nieuwe tunnel zuurstoffabriek van de NV Electro Zuur door wethouder drs. J. M. den Uyl
- Datum 8 oktober 1963
Opening nieuwe tunnel zuurstoffabriek van de NV Electro Zuur door wethouder drs. J. M. den Uyl
8 oktober 1963
De Waarheid 9-10-1963
1964
K.N.Z
1964
Verslag over de toepassing van de Wet economische mededinging van 1 januari 1964 tot 1 januari 1965
4. Fusie De Koninklijke Nederlandsche Zoutindusterie N.V., te Hengelo, en Electro Zuur- en Waterstoffabriek N.V., te Amsterdam, hebben een fusie aangegaan, tot stand te brengen door een aandelenruil. Deze fusie luidt voor de K.N.Z. een grote reeks gevallen van samenwerking met en overname van andere bedrijven in ter verbreding van de produktieprogramma’s.
Verslag over de toepassing van de Wet economische mededinging van 1 januari 1964 tot 1 januari 1965
Verslag over de toepassing van de Wet economische mededinging van 1 januari 1964 tot 1 januari 1965
Koninklijke Zout-Ketjen N.V., Hengelo, en Celanese Cor-poration of America, New York, richten op 50/50-basis
Konam N.V. (Amsterdam) op. De fabrieken, die azijnzuur, vinylacetaat, methanol, formaldehyde, butanol,
butylacetaat en polyvinylalcohol gaan produceren, zullen worden gebouwd in het Europoortgebied. De produkten
azijnzuur en vinylacetaat worden reeds binnen het KZK-concern, namelijk door Electro Zuur- en Waterstoffabriek,
Amsterdam, geproduceerd.
1966
-MAATSCHAPPIJ “DE KONDOR” N.V.,AMSTERDAM
Het maken van een betonketel voor een magazijn op het fabriekterrein Distelweg 90
Princ. N.V. Electro Zuur- en Waterstoffabriek som : f 175.600
Jaarinhoud Koeltechniek 1966
BEREIDING VAN AZIJNZUUR
Het azijnzuur is een bij kamertemperatuur doorzichtige vloeistof
met een stekende reuk. Het wordt in de organische chemie
gerangschikt onder de groep van carbonzuren. In verdunde
toestand wordt het voor menselijke consumptie gebruikt.
De geconcentreerde vorm, ijsazijn genaamd, veroorzaakt
pijnlijke blaren op de huid.
Commercieel heeft het azijnzuur betekenis voor drie groepen
van toepassingen.
Allereerst wordt het in min of meer verdunde toestand gebruikt
voor het conserveren van bepaalde voedingsmiddelen. Hierbij berust
de werking op de eigenschap van het zuur de aerobe en
anaerobe fermentatie in levensmiddelen als vlees en vis
tegen te gaan.
Daarnaast heeft het azijnzuur uitgebreide toepassing gevonden
als grondstof voor de organisch-chemische industrie. In vele
toepassingen wordt zij wel vergeleken met het zwavelzuur
uit de anorganische chemie. Zij is uitgangsstof voor de
fabricage van enkele plastics via het vinyl- en celluloseacetaat
en voor het bereiden van bepaalde organische
oplosmiddelen en weekmakers. In de pharmaceutische industrie
wordt het azijnzuur onder meer gebruikt voor de bereiding
van aspirine.
Een derde toepassing is het coaguleren van de natuurlijke
rubber latex.
In Nederland wordt het zuur door een drietal fabrieken
gemaakt:
N.V. Azinol Schiedam
N.V. Electro Zuur- en Waterstoffabriek Amsterdam
C. van Epenhuysen’s Chemis che Fabrieken N.V. Zwijndrecht
TRANSPORT IN AMSTERDAM PER BOOT
Bijzonder dat jullie helemaal geen foto’s hebben van de dekschuitschippers van Electrozuur mijn vader heeft daar toch als schipper 13 jaar gewerkt samen met zijn collega Ben Snippe.
Op de bijgeleverde foto ziet u achter het stuur Ben Snippe met Harm Kuipers sr. op het Rokin (levering aan het Binnengasthuis) te Amsterdam rond 1967. Zij vervoeren en bezorgden alle soorten zuren en gassen naar ziekenhuizen en werkplaatsen gelegen aan het water in en rondom Amsterdam bv naar Stork en Kromhout etc.
Beide schippers zijn helaas in de jaren ’90 overleden.
mvrgr. Harm Kuipers jr mijn vader en Ben Snippe waren in dienst bij Electrozuur. Ook mijn oom Jacobus Huisman was in dienst maar deze werkte in de fabriek.
De Waarheid 28-3-1966
De waarheid 14-4-1966
De Waarheid 31-8-1966
AGA KOOPT ELECTROZUUR
EN NEEMT DE AANDELEN OVER VAN KNZ
AGA aan de overzijde van de Distelweg
Limburgsch dagblad 09-02-1968
Limburgsch dagblad 05-02-1969
3-4-1969
Rechts Electrozuur, links AGA, de nieuwe verbindingstunnel is duidelijk te zien, deze moest soms schoon gemaakt worden.
Daar huurde je vakantie werkers voor in.
Hieronder een verslag van een vakantiewerker;
BERICHTEN:
In July 1963, I worked at Electrozuur for two weeks as a holiday worker / student. The first week my job was to fill up the load shafts of two carbide ovens with a tip-cart: 90 kilos of chalk, 60 kilos of cokes at a time.The second week, the plant was closed for the holidays, and I and a friend of mine had to do odd jobs. There was a tunnel across the road, the Distelweg, from the carbide plant to the other side, where they made acetylene. That tunnel contained a transportation belt for the broken carbide lumps. It was covered knee-deep in a grey, sticky layer of carbide dust. I cleaned out that whole tunnel, all fifty meters of it, if not more, on my own, in a couple of days, by vacuuming it via the air extraction tube that ran insid the tunnel.The whole idea was to earn a quick buck – we made 100 guilders a week – and spend the rest of the school holiday making it to Spain by hitch-hiking. I was 17, then. I stayed in Spain for a whole month, and had a great time. Once back in Holland, it took the better part of three months to get the last remnant of the carbide dust out of my pores.
Electrozuur en Waterstoffabriek te Amsterdam 1968
Nieuwsblad van het noorden 7-2-1968
Friese koerier 31-1-1969
Het was te gevaarlijk om de vrachtwagen daar weg te halen, steeds explosies van gascilinders
De waarheid 31-01-1969
De waarheid 31-01-1969
Friese koerier 31-01-1969.
Leeuwarder courant 1-2-1969
De Waarheid 16-6-1969
Electrozuur en Waterstoffabriek te Amsterdam 1969
De Waarheid 4-4-1970
Leeuwarder courant 29-3-1971
De waarheid 27-4-1971
Distelweg, AGA links en Electro rechts.
28 april 1971
Limburgs dagblad 8-9-1971 AGA.
13 sept. 1971
De waarheid 16-12-1958
Arbeider van de Electro Zuur- en Waterstoffabriek Distelweg 90.
Distelweg, Amsterdam 1977
De waarheid 17-6-1979
De spoorpont over het IJ in Amsterdam
SPOORPLAN DISTELHAVEN
Herkomst: Maria Austria Instituut
Vervaardiger: Windig, Ad
Rechthebbende: Maria Austria Instituut
pont aan het eind van de Distelweg
Trouw 1999
figuur 14
De Noordelijke IJ-oever vertoonde gedurende de gehele twintigste eeuw een aanblik van
industrieterreinen (zie figuur 14). Voor nieuwe werkgelegenheid was in de na-oorlogse
plannen nauwelijks ruimte opgenomen, omdat de scheepsbouw en toeleveringsbedrijven
immers veel werkgelegenheid leverden. Aan de hechte relatie tussen Noord en het IJ
kwam een eind toen de scheepsbouw in de jaren tachtig van de twintigste eeuw
grotendeels verdween en havens en industrie door schaalvergroting steeds meer naar
het westen (Westpoort) opschoven. Enkele imposante fabrieken, zoals de
Vuilverbrandingsinstallatie, de Elektriciteitscentrale Noord en de Electro Zuur- en Water-
stoffabriek (later AGA Gas), zijn inmiddels uit Buiksloterham verdwenen
plannen nauwelijks ruimte opgenomen, omdat de scheepsbouw en toeleveringsbedrijven
31 mrt 44 Aanval op Electro Zuur- en waterstoffabriek door een Engelse aanvan met een B17
Dick Kransen; op de Distelweg stonden twee acetyleen generatoren (Natvergassing) Het carbid kwam via een transportband vanuit de carbidfabriek. Vanaf de natvergassing ging het acetyleengas via een pijpleiding naar de Distelweg 105 waar 7 of 8 Hoekloos compressors het gas naar cilinders pompt. Amsterdam heeft nog jaren acetyleen geproduceerd parallel met de DSM.
Exacte jaartallen weet ik niet meer, maar ik denk dat je op de website van het AGA museum.
Muurschildering op terrein AGA Gas aan Distelweg 90
Voorheen de AGA fabriek
Oud AGA, nu Airproducts
overzicht, alles is gesloopt, weg historie
Een stuk Zuiderzee wat ingepolderd is, hier stonden de fabrieken.
